Stress op zich is niet erg, gebrek aan herstel is dat wel

Vol verwachting zit mevrouw E (43 jaar) in sportieve kleding voor me. Ze komt voor een rust- en inspanningsmeting en vertelt desgevraagd welke klachten zij heeft: ernstige vermoeidheid, een continu gejaagd gevoel, hartkloppingen, neiging tot hyperventilatie en emotionele uitputting. Ze werkt halve dagen en merkt dat dat eigenlijk nog te veel is.

E wordt begeleid bij haar herstel en re-integratie door een collega-psycholoog. Deze collega heeft haar naar mij doorverwezen om het herstelvermogen van E te onderzoeken en haar concrete richtlijnen te geven voor haar herstel.

Na het kennismaken en de anamnese vraag ik E wat zij hoopt dat de meting haar gaat opleveren. Zij geeft aan graag te willen weten hoe zij kan herstellen van haar klachten omdat zij merkt dat minder werken nog weinig soelaas biedt. Zij doet dagelijks mindfulness- en ontspanningsoefeningen en blijft merken dat zij vrijwel continu onrustig en gespannen is.

Allereerst meet ik relevante fysiologische en metabolische waarden waaronder bloeddruk, saturatie (zuurstofgehalte in het bloed), rusthartslag, gewicht, BMI en het vetpercentage. Haar BMI en vetpercentage zijn in orde en ook haar bloeddruk is ok, zij het iets aan de hoge kant. Haar hartslag in rust is 87 (slagen per minuut) en haar saturatie is 99%. Dit betekent dat haar lichaam in rust eigenlijk actief is, alsof ze aan het wandelen is. In rust hoeft de hartslag niet hoger dan 70 te zijn. Mensen met een goede conditie hebben in rust vaak een hartslag tussen de 50 en 60 slagen per minuut. Een saturatie van 99% betekent dat zij relatief veel zuurstof in haar bloed heeft (97-98% is optimaal). Veel zuurstof lijkt misschien goed maar is een teken van te veel (in)ademen. Ademhaling en hartslag hangen zeer nauw samen. Hoe sneller we ademen hoe hoger onze hartslag.

In de rustmeting via de hartslagmeter en het ECM-programma op de computer, blijkt dat haar ademhalingsfrequentie inderdaad te hoog is: 18 keer per minuut waar 6-10 keer per minuut in rust gezond is. Wanneer E zichzelf tijdens de rustmeting tot rust probeert te brengen is haar ademhaling snel en onrustig en haar hartslag schommelt rond de 85 keer per minuut. Haar hartcoherentie is matig, dit geeft ook aan dat haar lichaam in rust uit balans is. Wanneer ik haar na 7 minuten een concrete ademhalingsoefening geef, gebeurt er na een minuut of twee iets wat vaak gebeurt bij een rustmeting: haar ademhalingspatroon wordt mooi regelmatig, haar hartcoherentie stijgt naar bijna maximaal en haar rusthartslag daalt naar 78. Na afloop geeft E aan dat zij door het doen van de ademhalingsoefening meer rust en ontspanning voelde in haar lichaam.

De ademhalingsoefening is simpel en effectief: adem op een normale manier in, adem rustig uit en voel na iedere uitademing even dat je bent “leeg” geademd. Adem dan weer normaal in. Dus: normaal in – rustig uit – even leeg/pauze en dan weer normaal in. Niet te lang wachten met inademen want dan ga je te diep zuchten. En de uitademing incl. de pauze duurt minimaal 2x zo lang als de inademing. Bijvoorbeeld: 2 sec in – 4 sec uit – 1 sec pauze.

Uit de analyse van het mooiste deel van haar rustmeting blijkt dat het herstelvermogen van E net voldoende is. Dat betekent dat haar lichaam in rust in staat is om te herstellen van inspanning als zij tenminste op de juiste manier ademhaalt. Als zij dat niet doet dan herstelt zij onvoldoende. Het advies aan E is om dagelijks 2-3 keer 10 minuten de ademhalingstraining te doen, bij voorkeur na inspanning zoals werk en sport. Hierna doen we nog de inspanningsmeting. Wat deze meting haar heeft gebracht lezen jullie in een volgende blog.