Mindfulness: hype of (stress)bestendig?
“De wereld hangt van gekheid aan elkaar. De ene helft van Nederland werkt niet en vindt dat grotendeels vervelend, de andere helft van Nederland werkt te lang, te veel en te hard en vindt dat ook vervelend.
Kortom, stress alom, hetzij van teveel van hetgeen dat men heeft, hetzij van te weinig van datgene dat men niet heeft. Het moge duidelijk zijn dat stress te maken heeft met een discrepantie tussen een wens/behoefte van een individu en een bestaande toestand. Een bepaalde situatie op zich kan nooit zomaar als “stressvol” worden aangemerkt, zonder dat er eerst naar (de behoefte van) de persoon zelf gekeken is.”
Dit was de eerste alinea van het voorwoord van mijn afstudeeronderzoek “De stressbestendige persoonlijkheid in (inter)actie” in 1997. En ik zou het ook vandaag hebben kunnen opschrijven, zo actueel is het. In 1997 was er een handjevol mindfulness-trainers en nu -20 jaar- later zijn dat er honderden (zo niet meer?).
De aandachttraining Mindfulness lijkt haar bestaansrecht te ontlenen aan het gegeven dat er steeds meer mensen (toegeven) last (te) hebben van stress-, angst- en depressieve klachten. En dat lijkt weer te maken te hebben met de “ratrace” waar velen van ons in de Westerse wereld zich in bevinden.
Inmiddels heeft zo ongeveer iedereen wel gehoord van het begrip “mindfulness”. Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat mindfulness een effectieve methode is voor het verminderen van stress-gerelateerde klachten en depressie. Mindfulness is geen methode om nooit meer gevoelens van stress, somberheid of angst te kennen, maar het leert ons dat zulke gevoelens een onvermijdelijk deel van het leven zijn. We leren met behulp van gerichte aandacht en oefening op een gezonde manier omgaan met gedachten en gevoelens ten gevolge van (werk)druk. Hierdoor ontstaat innerlijke rust. Ook worden we ons bewuster van onze eigen grenzen en van wat we nodig hebben om vitaal te leven en werken.
Mijn indruk is dat het beoefenen van mindfulness en andere vormen van het vergroten van innerlijke rust zoals meditatie, yoga en tai chi een steeds grotere plek in ons leven en in onze Westerse wereld zullen innemen. Onderzoeken laten zien dat een derde van het ziekteverzuim binnen bedrijven het resultaat is van werkstress. Ziekteverzuim door stress groeit snel en wordt daardoor binnen veel organisaties een steeds groter probleem.
Mindfulness zal in mijn ogen dan ook een (stress)bestendige vaardigheid blijven en zeker geen hype.
